• USD  32,38
  • EURO  35,01
  • BORSA  9.090,56
  • ALTIN  2.325,79
SON DAKİKA

CHP’den Parlamenter Sistem önerisi

CHP’den Parlamenter Sistem önerisi

29 Haziran 2021 10:34

CHP 'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem' çalışmasını tamamladı. PM’de son şekli verilecek öneriye göre vatandaşlar yasa teklifi verecek, kabul edilen bazı yasalara halk vetosu yolu açılacak.


CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek başkanlığında kurulan çalışma grubu “Demokratik Hukuk Devleti İçin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem, Bağımsız ve Tarafsız Yargı” başlıklı raporunu tamamladı. Bu hafta toplanacak CHP Parti Meclisi’nde son şekli verilecek çalışma daha sonra diğer siyasi partiler ve kamuoyu ile paylaşılacak.

CHP’nin en üst karar alma organı Parti Meclisi’ne sunulacak raporda Osmanlı'dan bugüne 145 yıllık süreçte anayasal gelişmelerle ilgili tarihi gelişmeler anlatılırken en son 'Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçiş için yapılan değişiklik ve uygulama sürecine yer verildi. “Cumhuriyet’in Temel Organları İçin Anayasal Öneriler” Yasama, Yürütme ve Yargı başlıklarında ayrı ayrı ele alındı.

“TBMM eksenli güçlü bir parlamenter rejimi kuracak demokratik hukuk devleti Anayasası için ilk adım” olarak nitelendirilen raporda, “Nitelikli ülke, demokratik toplum, demokratik devlet” kurgusunun ancak, “hukuk devleti, sosyal devlet ve çevre devleti” anlayışı ile gerçeklilik zeminine oturtulabileceği belirtildi.


PARLAMENTER SİSTEME GEÇİŞTE ÜÇ AŞAMA
Rapora göre demokratik hukuk devletinin parlamenter rejim/sistem ekseninde güçlü bir biçimde kurulmasına yönelik Anayasa değişikliği üç aşamalı bir ön çalışmayı gerektiriyor. Birinci adım, öngörülen değişikliğin düşünsel alt yapısını, ikinci aşama “demokratik devlet” ekseninde parlamenter rejimin anayasal çerçevesini oluşturacak olan “yasama-yürütme-yargı” ile sınırlı bir anayasa taslağı yazımı, üçüncü aşama ise hak ve özgürlükleri de kapsamına alan değişiklikler bütününü yansıtan bir taslağın en geniş katılımla yazılması ve tartışmaya açılması olarak sıralandı.

Raporda “Cumhuriyetin temel organları için Anayasal öneriler” kapsamında Yasama, yürütme ve yargıya ilişkin öneriler üç ayrı başlık altında özetle şöyle yer aldı:

CUMHURBAŞKANI YETKİLERİ DARALTILMALI, SİYASİ PARTİ İLİŞİĞİ KESİLMELİ: Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkileri, parlamenter sistemle uyumluluk hedefinde daraltılmalı. Cumhurbaşkanı’nın bütün işlemleri karşı-imza kuralına bağlı olmalı, istisnai nitelikteki tek başına yapacağı işlemler, Anayasa’da sayma yoluyla sınırlı olarak düzenlenmeli. Cumhurbaşkanı’na tek başına OHAL ilan etme yetkisi tanınmamalı. Cumhurbaşkanı’nın, Anayasa andı gereği tarafsızlığı esas olduğundan, varsa siyasal parti ile ilişiği kesilmeli. Parlamenter rejimi tercih eden devletlerin büyük bir kısmı, Cumhurbaşkanı'nın parlamentoca seçilmesini öngörür.

BAKANLAR KURULU’NDA CİNSİYETLER ARASI TEMSİL İLKESİ GÖZETİLMELİ: Bakanlar Kurulu TBMM’den güvenoyu almalı, Meclis’e karşı sorumlu olmalı. Başbakan, TBMM üyeleri arasından parlamenter rejim gelenek ve ilkelerine uygun olarak belirlenmeli. Bakanlar, Meclis içinden cinsiyetler arası temsil ilkesi gözetilerek belirlenmeli, Meclis dışından seçim istisna olmalı.

HÜKÜMET İSTİKRARI İÇİN KURUCU GÜVENOYU, YAPICI GÜVENSİZLİK OYU: Hükümet istikrarı aracı olarak; kurucu güvenoyu ve yapıcı güvensizlik oyu ile hükûmeti kurmak kolay, düşürmek zor olmalı. Bu amaçla, güvenoyu alınırken, olumlu oyların çok olması yeterli sayılmalı; güvensizlik oyu söz konusu olduğunda ise, üye tam sayısının salt çoğunluğu ya da nitelikli bir çoğunluk aranmalı. Gensoru ile yapıcı güvensizlik oyu birleştirilmeli; yeni hükümet kurulması güvence alınmadan düşürülememeli. Bakanlar, başbakan tarafından belirlenmeli. Yeni hükûmet kurulamaması durumunda hükümet bunalımlarının önüne geçilmesi için, en geç 45 gün için hükümet kurulamaz ise, kendiliğinden seçim (otomatik yenileme) devreye girmeli. Hükümetin Kanun Hükmünde Kararname (KHK) yetkisi, konusu, sınırları ve süresi yetki kanununda açıkça belirlenmek kaydıyla tanınmalı. Görevdeki bakan veya başbakan Yüce Divan’a sevk olursa, görevi sona ermiş sayılmalı.


chp, parlamenter
ÖNCEKİ CHP'de Parti İçi Muhalefet Hareketlendi SONRAKİ Galatasaray'dan Taylan Antalyalı'ya destek