Bernie Sanders: ABD'de yükselişteki demokratik sosyalist

02 Şubat 2016 17:02

Herkes Kasım 2016'daki başkanlık seçimi için pozisyon almaya başladığında, kimse Demokrat Parti'de eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ı en çok zorlayacak adayın 74 yaşındaki Vermont Senatorü Bernie Sanders olacağını düşünmemişti.

Ancak kendi ifadesi ile "demokratik sosyalist" Bernie Sanders, geçen yıl Mayıs ayında başkan adaylığı yarışına katıldı. Özellikle Wall Street'i eleştiren söylemiyle desteğini artırdı ve partisinde Clinton'ın tek rakibine dönüştü.
Sanders, Iowa'daki ilk ön seçimi kılpayı kaybetti. 9 Şubat'ta New Hampshire'de yapılacak ön seçimin ise favorisi.
Gerçi Hillary Clinton hala kamuoyu araştırmalarında ülke genelinde Bernie Sanders'ın önünde görünüyor.
ABD'de çoğu kesim Clinton'ın ön seçim yarışının ilerleyen döneminde Sanders ile farkı açacağını düşünüyor.
Ancak Clinton'ın 2008'de de Demokrat Parti'nin başkan aday adaylarından olduğu ve favori olarak başladığı yarışta Barack Obama'nın gerisinde kaldığı unutulmamalı.
Bağımsız kökenli
"Siyasi devrim yeni başlıyor" diyen Bernie Sanders, 1941'de Yahudi bir ailenin çocuğu olarak New York'ta doğdu.
1960 ve 70'li yıllarda önde gelen bir savaş karşıtı ve sivil haklar hareketi aktivistiydi.
1971'de siyasete girdi, 1981-1989 yılları Vermont eyaletinin en büyük kenti Burlington'ın belediye başkanlığını yaptı.
1990 yılında, ABD Temsilciler Meclisi'ne 40 yıl aradan sonra seçilen ilk bağımsız siyasetçi oldu.
2007 yılında ise Senatör seçildi. Seçim kampanyasına aktif bir şekilde destek verenlerden biri de, o zaman Illinois Senatörü olan Barack Obama'ydı.
Eşitsizliğe ve mevcut siyasi düzene karşı
ABD'de Bernie Sanders'ı diğer aday adaylarından ayıran belki de en önemli unsur, tecrübeli senatörün Amerikan toplumunda eşitsizliğe ve finans sektörünün etkisi altında olduğunu vurguladığı mevcut siyasi düzene karşı eleştirel tavrı.
Sanders siyasi kariyerinin Washington ayağının başladığı andan itibaren Cumhuriyetçi ve Demokrat siyasetçileri "zengin bağışçılara ve bazı sektörlere minnet duydukları" için eleştirdi.
2010 yılında Bush döneminden kalma vergi politikalarının sürmesini engellemek amacıyla Senato kürsüsüne çıktı ve tam 8 buçuk saat boyunca konuştu.
Mesajı netti:
"Bu politikalar zenginlere yarıyor, ABD'de gelir dağılımındaki adaletsizliği artırıyor."
Sanders Eylül ayında internet sitesi Huffington Post'a verdiği demeçte, "Dünyanın her ülkesinde, milyarder sınıfa istedikleri herşeyin olamayacağını söyleyen bir lider kadrosuna ihtiyacımız var" demişti. Mesajlarını üç başlıkta özetlemek mümkün:
-Amerikan hükümeti sadece milyarderlerin temsilcisi olmamalı, Wall Street daha sıkı denetlenmeli.
-ABD'nin siyasi bir devrime ve dönüşüme ihtiyacı var
-Sağlık sigortası herkesin en doğal hakkıdır.
İskandinav ülkelerini övüyor
Birçok çevre için "sosyalist" kelimesinin bir hakaret olarak görüldüğü ABD'de, Sanders'ın cesareti birçok kesimin de takdirini topladı.
Tecrübeli senatör, herkesi kapsayacak bir sağlık sigortası çağrısında da bulunuyor ve İskandinav ülkelerinin sosyal politikalarını övüyor. Daha yüksek bir asgari ücret ve devlet destekli yüksek öğretim vaadinde bulunuyor.
Daha önce Irak Savaşı'na da karşı çıkan Sanders ülkesinde yine birçok eleştiriye göğüs gererek, "ABD'nin bu kadar nükleer başlığa ihtiyacı var mı?" diye soruyor.
Rakibi Hilary Clinton'ın, "silah kontrolü" konusunda net bir politikası olmadığı yönündeki eleştirilerini de reddediyor.
Avantajları ve dezavantajları
Bernie Sanders, Iowa eyaletinde Hillary Clinton'ın yaklaşık 40 puan gerisinde başladığı yarışı başbaşa noktaladı.
Üstelik Sanders bağış toplamakta da en az Clinton kadar başarılı. Geçen yılın son çeyreğinde kampanyası için 33 milyon dolar bağış topladı ve bu rakam Clinton'ın topladığından sadece yaklaşık yüzde 10 daha düşük bir rakam.
Sanders özellikle yeni seçmenleri mobilize etmekte de başarılı. Gençler ve bağımsızların önemli bir bölümünce destekleniyor.
En büyük dezavantajı ise Clinton'a kadınlardan ve Demokrat seçmenlerin yaklaşık üçte bini oluşturan 65 yaş ve üstü Amerikalılardan gelen genel destek.
Başkan aday adayı olduğunda, bazı Demokratların Sanders'e yönelik en önemli eleştirisi onun "asla seçim kazanamayacak" bir siyasetçi olmasıydı.
20 gün önce ise Hillary Clinton bile bir televizyon programında, "Bernie Sanders kesinlikle ABD Başkanı seçilemez diyebilir misiniz?" sorusuna şu yanıtı vermek zorunda kaldı:
"Bu seçimi herkes kazanabilir."